سهم‌خواهی واردکنندگان از بازار یا احتکار تولیدکنندگان؟
واردات تایرهای باری‌نخی به کشور ممنوع بود. تولیدکننده‌ها مدعی تامین بازار بودند و درست برخلاف نظرشان تایرهایی که باید حداکثر جفتی دومیلیون تومان به فروش می‌رسیدند، در بازار با قیمت‌هایی عجیب معامله می‌شدند.
به گزارش پارس تایر، 5ماه قبل حتی قیمت هر جفت تایر نخی 24*12 به شش میلیون تومان رسید تا سرانجام مدیرکل دفتر سلولزی وزارت صمت با رئیس انجمن تولیدکنندگان صنعت تایر صورتجلسه‌ای را امضا کردند که براساس آن مقرر شد تولیدکننده‌ها 3ماه فرصت داشته باشند تا ماهانه 48هزار حلقه تایر تولید و روانه بازار کنند. البته به شرطی که در این مدت قیمت‌ها نیز به نرخ مصوب برسد. حالا این روزها هم تولیدکننده‌ها مکلف به ثبت میزان تولید خود در سامانه جامع تجارت هستند و هم واردکنندگان ،تایرهای بایاس باری را با تعرفه 5درصد و ارز دولتی به کشور وارد می‌کنند اما هنوز قیمت‌ها در بازار نجومی و سرسام آور است.
گرانی تایرهای باری نخی ناشی‌از احتکار است
دکتر محمدرضا گنجی با اشاره به واردات چند محموله تایر هندی بایاس به کشور از کاهش‌نیافتن قیمت‌ها در بازار سخن می‌گوید و این اقدام را سهم‌خواهی واردکنندگان از این بازار می‌داند. وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود که با تین‌نیوز مطرح کرده، مشکل اصلی گرانی‌های اخیر و فروش تایرهای بایاس باری با قیمت‌های 4میلیون و 500هزار تومان به بالا را ناشی از توزیع نامناسب و احتکار می‌داند. گنجی علت اصلی گرانی‌های اخیر را احتکار اعلام کرد و گفت: در حالی به تایرهای وارداتی ارز 4200 تومانی تخصص یافته اما با ورود محموله‌های وارداتی تغییر محسوسی در قیمت‌ها ایجاد نشده است. درحالی‌که تخصیص ارز فوق به واردات مواد اولیه موردنیاز تولید، با وجود ظرفیت‌های خالی قطعا می‌توانست اثرات مطلوبی را در بازار برجای گذارد.
واردات تایرهای نخی سهم خواهی تجار از بازار بود
گنجی با تاکید بر اینکه ادعاهای واردکنندگان برای مجاب کردن وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ایجاد رانت و سهم‌خواهی این گروه از بازار بوده است، ادامه داد: به‌واسطه نظارت و اعلام میزان تولید و عرضه در سامانه مربوطه امکان گرانفروشی ازسوی کارخانه‌ها وجود ندارد، ضمن آنکه قطعا کنترل و نظارت بر نحوه توزیع و عرضه تولیدات داخلی بیش‌از واردات میسر خواهد بود. رئیس انجمن تولیدکنندگان تایر گفت: فارغ از تاکید اسناد بالادستی و برنامه‌های اجرایی اقتصاد مقاومتی بر حمایت از تولیدات داخلی متاسفانه هم‌اکنون به‌واسطه عدم فروش محصول ازسوی شرکت‌های استاندارد خارجی، تایرهای وارداتی غالبا از استانداردهای لازم برخوردار نیستند که این موضوع می‌تواند زمینه افزایش تصادفات جاده‌ای و تحمیل هزینه‌های بالا را به دولت و جامعه فراهم کند.
تنها 4هزار حلقه تایر هندی قیمت‌ها را در بازار شکست
در همین‌حال احمدرضا متقی، نایب‌رئیس انجمن واردکنندگان لاستیک در گفت‌وگو با روزنامه دنیای‌خودرو ادعای مطرح‌شده ازسوی تولیدکنندگان مبنی‌بر سهم‌خواهی از بازار را رد کرد و گفت: متاسفانه با ادعایی روبه‌رو هستیم که می‌گوید به‌رغم ورود محموله‌های تایرهای باری نخی از هند به کشور آنهم با ارز دولتی تغییری در قیمت‌ها دیده نمی‌شود. در اینجا باید گفت متاسفانه به دلیل مشکلات ایجادشده برسر نقل‌وانتقال ارز بین ایران و هندوستان، در چند ماه گذشته تنها دو محموله دو هزارحلقه‌ای تایر نخی بایاس از این کشور به ایران وارد شده و هنوز 96هزار حلقه از تایرهای ثبت‌سفارش‌شده به بازار مصرفی کشور نرسیده است. درحالی‌که همین 4هزار حلقه که با قیمت هر جفت 2میلیون و 500هزار تومان در بازار به فروش رسید، توانست قیمت تایرهای ایرانی را از هر جفت 6میلیون تومان به 4میلیون تومان کاهش دهد. البته نباید از یاد برد فروش هر جفت تایر ایرانی به قیمت 4میلیون و 600هزار تومان در شرایطی اتفاق می‌افتد که دولت افزایش قیمت تایرهای ایرانی را تصویب و ابلاغ کرده است.
تولیدکننده‌ها موفق به انجام تعهدات خود نشدند
متقی با تاکید بر اینکه دولت در شرایطی تصمیم به آزاد سازی واردات این تایرها گرفت که پیش‌از آن سه‌ماه به تولیدکننده‌ها فرصت داد تا هر ماه 48هزار حلقه تایر تولید و روانه بازار کنند و در کنار آن با ساماندهی شبکه‌فروش خود قیمت‌ها را نیز به نرخ مصوب برسانند. حال سوال اینجاست در شرایطی که تمام تایرهای واردشده به کشور به محض خروج از گمرک در سامانه جامع تجارت ثبت می‌شوند، چگونه تعداد زیادی تایر تولید داخل با نرخ‌های عجیب و غریب در بازار به فروش می‌رسد، آنهم بدون اینکه توسط تولیدکنندگان در سامانه جامع تجارت ثبت شده‌باشند؟
چه کسی احتکار می کند، تولیدکننده یا واردکننده؟
وی با اشاره به صحبت‌های رئیس انجمن تولیدکنندگان تایر مبنی‌بر اینکه مشکل اصلی احتکار و سیستم توزیع اشتباه است، گفت: تمام کالاهای وارداتی پس از خروج از گمرک در سامانه ثبت می‌شوند و برای دولت قابل‌رصد هستند.تاجایی‌که همین 4هزار حلقه تایر هندی باقیمت هر جفت 2میلیون و 500هزارتومان به فروش رسیدند. این‌درحالی است که تایرهای ایرانی با وجود الزام تولیدکننده‌ها برای ثبت محصولات تولیدی در سامانه، در بازار آزاد خریدوفروش می‌شوند و قیمت‌هایی نزدیک به دو برابر قیمت تایرهای خارجی دارند! وی بیان کرد بر اساس برآوردها کشور به 600هزارحلقه تایر 12-24نخی در هر سال نیاز دارد که در صورت بالا رفتن توان تولید کارخانه‌های داخلی و تولید 48هزار حلقه در ماه، سالانه تنها 576هزار حلقه تایر تولید می‌شود که بازهم 24هزار حلقه از نیاز کشور عقب است. درحالی که برای به تعادل رساندن بازار باید همواره بیش‌از نیاز بازار کالا در شبکه فروش موجود باشد نه کمتر از آن.
ارز مواد اولیه به سبد تایرهای خارجی نرفته است.
نایب‌رئیس انجمن واردکنندگان لاستیک باگلایه از این صحبت که برخی تولیدکنندگان به شکلی برخورد می‌کنند که گویا سهم ارزی موردنیاز تولیدکنندگان به واردات تایر اختصاص یافته است، گفت: اینکه تایرسازان به‌دلیل مشکلات نقل و انتقال ارز امکان واردات مواد اولیه را نداشته‌اند، ارتباطی به واردکنندگان تایر ندارد و دولت سهمی از تولید را به واردات اختصاص نداده است.
سوالاتی که باید به آن پاسخ داده شود
بازار تایرهای باری آنهم از نوع بایاس هنوز باچالش‌های فراوانی روبه‌رو است. وزارت صمت مدعی نظارت بر میزان تولید و نحوه توزیع تایرها به‌صورت حواله‌ای بین راننده‌هاست اما برخلاف ادعایش تعداد زیادی تایر ایرانی در بازار آزاد با قیمت‌های بالا خرید و فروش می‌شود. ازسوی‌دیگر هنوز بخش اصلی تایرهای وارداتی از هند به ایران نرسیده است تا مشخص شود برنده بازی قیمت‌ها در بازار، هندی‌ها خواهند شد یا ایرانی‌ها. اما آنچه بیش‌از همه حائزاهمیت است، چرایی قیمت‌های بالای محصولات ایرانی با وجود الزام تایرسازان به ثبت میزان تولید خود در سامانه جامع تجارت است.البته سوال دیگری که باید از سوی تولیدکنندگان به آن پاسخ داده شود، این است که در شرایطی که تامین مواد اولیه برای تولید تایرهای سواری با مشکل روبه‌رو است، چگونه می‌توان بخش عمده‌ای از کائوچو طبیعی وارداتی را به تولید تایرهای بایاس اختصاص داد آنهم در شرایطی که تایرسازان به‌دلیل کمبود مواد اولیه ناشی‌از مشکلات انتقال ارز تنها با 80درصدازظرفیت خود کار می‌کنند./دنیای خودرو
